Ikorodu

Ikorodu yin tòdaho de to aṣẹpipa ayimatẹn Awọnlin tọn tọn glọ de to Naijilia. E tin to agéwaji-whèzẹtẹn Awọnlin tọn, to Nọwhe Awọnlin tọn (Lagos Lagoon) waji bo má dogbó hẹ Ayimatẹn Ogun Tọn. To mẹhihia owhe 2006 tọn whenu, gbẹtọ sọha 535,619 wẹ tin to finẹ. Ewọ wẹ yin gandudu dokọ̀ tọn he kló hugan to ayimatẹn Awọnlin tọn lẹ mẹ. Ikorodu-vi-jiji lẹ yin waṣínu lẹ he wá sọn Sagamu to ayimatẹn Ogun tọn mẹ.

Nudọnamẹ gando lẹdo etọn lẹ go

To nudi kilomẹtlu 37 dohlán agéwaji Awọnlin tọn, Ikorodu má dogbó hẹ Nọwhe Awọnlin tọn to hùwaji, dohlán agéwaji e má dogbó hẹ ayimatẹn Ogun tọn, podọ dohlán whèzẹtẹn, e má dogbó hẹ Agbowa-Ikosi, topẹvi de to Mimá Epe tọn glọ to ayimatẹn Awọnlin tọn mẹ. Otò lọ ko tindo jideji ayidego tọn lẹ to owhe 40 he wayi lẹ gblamẹ podọ e ko yin mimá do "Itun" kavi lẹdo flinflin fọtọ̀n-nukún-dopo kavi fọtọ̀n-nukún-awè mẹ. Azọ́nwhe tangan he to otò lọ mẹ lẹ mẹ wẹ, ajọ́wiwa, glèlilẹ po azọ́nwhe nuzinzán lẹ didetọ́n tọn po. Akọ̀gbè Ijebu tọn nọ yin dido taun to Ikorodu.

Topẹvi tangan etọn lẹ wẹ, Imota, Isiu, Liadi, Egbin, Ijede, Igbogbo po Bayeku po, ehelẹ lẹpo wẹ tindo Tòwedegbẹ Nukọ̀nyiyi Lẹdo Dokọ̀ tọn (Local Council Development Area) yetọn yetọn lẹ gọna kọmẹgán (Ọba) yetọn titi lẹ. To pọ́mẹ, yemẹpo nọtena Mimá Ikorodu tọn (Ikorodu Division).

Mimá Ikorodu tọn tindo nọtẹn azọ́nwhe tọn daho de he bẹ azọ́nwhe dahodaho susu hẹn. Topẹvi Ikorodu tọn lọsu na ede yin nọtẹn alahọ akuẹ-sẹdotẹn Naijilia tọn (Nigerian bank) susu lẹ tọn.

Ikorodu wẹ yin topẹvi he to nukún hùn po awuyiya po hugan tòdaho hùnnukún Awọnlin tọn lẹ mẹ, de to whẹwhinwhẹn he wutu ehe do yinmọ lẹ mẹ wẹ yindọ, mẹsusu sọn topẹvi po glètoho he lẹdo Ikorodu lẹ po ko lẹ ayidonugo yetọn hlan lehe otò lọ sẹpọ Awọnlin sọ do ji, ehe yẹ yinwanna bo jẹ tẹnsẹ̀ yi finẹ ji.

To 2003, LGD he tin to Ikorodu lẹ yin mimá na lẹndai anadidenanu biọ Tòwedegbẹ Nukọ̀nyiyi Lẹdo Dokọ̀ tọn lẹ mẹ tọn wutu. Sọha ogbẹ́ anadidenanu tọn ehelẹ tọn ko yì 6 todin: Imota, Igbogbo/Bayeku, Ijede, Ikorodu North, Ikorodu West po Ikorodu po.

Tito Ajọwiwa tọn

Maṣinu Lẹ́sì fifle tọn Imọta tọn

Imota rice mill

Maṣinu Lẹ́sì fifle tọn Imọta tọn yin nọtẹn zomọ̀ jinukun lẹ lili tọn de. E yin didoai to owhe 2021 tọn mẹ podọ e na bẹ azọ́n jẹeji to gigọ mẹ to gblagbla osùn ẹnẹtọ́ jẹ ṣidopotọ owhe 2022 tọn tọn mẹ.

Nugopipe etọn

Maṣinu Lẹ́sì fifle tọn lọ tindo penugo nado nọ de lẹ́sì kilo 50 gbe dopodopo donu livi awè e lán fẹ̀nnẹ̀ to whemẹ̀whemẹ̀ dile e na hun dotẹnmẹ azọ́n tlọlọ tọn 1,500 tọn po dehe mayin tlọlọ tọn 254,000 tọn lẹ po dote. To whenue e na yin tadona, to kọndopọ mẹ hẹ azọ́nwanu he he ko yin titobasina na zomọ̀ lọ gbigbá lẹpo po, maṣinu lọ na yin dopo to dehe kló hugan to wẹkẹ́ lọ mẹ lẹ podọ dehe kló hugan to agbegbe he to hùwaji dankló Sahara tọn to Aflika lẹ mẹ.

Nuyiwadomẹji etọn do tito Ajọwiwa tọn ji

Sọgbe hẹ ayimatẹngán Sanwo-Olu, Ayimatẹn Awọnlin tọn tọn, azọ́nwiwa to gigọ mẹ azọ́nwhé lọ tọn na de akuẹ po to tuklá he nọ yin jijẹ nado mọ lẹ́sì họ̀ po pò po awuyiya po. To alọnu din (bẹjẹeji 2022 tọn) lẹ́sì kanṣàn-kanṣàn okẹ́n nọ lẹ wẹ nọ yin didetọ́n to Naijilia, sọgan bo nọ họ̀ dehe ko yin fiflé bo ko sọ yin jinjàn ganji lẹ sọn otò devo lẹ mẹ kuẹvẹnu. E sọgbe dọ awuwiwlena nududu otò lọ tọn to otò dopolọ mẹ ni wa dagbe na nukọ̀nyiyi ajọ́wiwa tọn Naijilia tọn.

Lehe e nọ wazọ́n do

To nuflétẹn de, jinukún he nọ nọ̀ ofló mẹ lẹ taidi, balekun, likún, milẹti, lẹ́sì kavi likún wunmẹ devo lẹ nọ yin fiflé, bo nọ yin jinjàn bọ nududu nọ yin dide dovo na ofló. Ofló ma nọ wa dagbe na agbasa gbẹtọvi tọn na e ma sọgan yin lili to homẹ podọ e sọ nọ tindo nuyiwadomẹji agọ̀ do otọ́n nududu lọ tọn ji to numẹ dile yè to dudu i po fló po. Enẹwutu, maṣinu lọ nọ gọalọ nado de diho lẹpo sẹ̀ sọn jinukún lẹ mẹ na ye nido pegan na dúdú.

Lẹdo mẹ etọn

Gandudu Ayimatẹn tọn lọ sọ to finọtẹn azọ́nwhe daho tọn de gbá do apá na zomọ̀ lọ. Ayimatẹngán Sanwo-Olu dọ dọ̀ nọtẹn lọ na penukúndo nuhe hudo tin na na ajọ́wiwa nido bọawu bo hẹn ale wa na ajọ́watọ lẹ go.

Sinsẹ̀n

Sinsẹ̀n voovo lẹ wẹ Ikorodu-nu lẹ basi delẹ to yé mẹ Mẹylọhodotọ Klisti tọn, Malé po numẹsẹ̀n akọ̀ tọn lẹ sinsẹ̀n.

Wepinplọn

Wehọmẹ dokọ̀ tọn ahọlu tọn 69 po wehọmẹ daho 12 po wẹ tin to Ikorodu daho mẹ. Wehọmẹ akuẹnọ tọn viyẹyẹ tọn lẹ, dokọ̀ tọn lẹ po wehọmẹ daho akuẹnọ tọn lẹ po gọna nọtẹn nupinplọn dahodaho tọn awè wẹ to finẹ.

Wehọmẹ ehelẹ wẹ:

• Caleb University, wehọmẹ alavọ tọn akuẹnọ tọn de he tin to lẹdo topẹvi Imota tọn mẹ, ewọ wẹ yin wehọmẹ alavọ tọn akuẹnọ tọn tintan he yin didoai do Awọnlin.
• De-Multilaurel comprehensive college
• De-Young Comprehensive College, Aga
• Difas Schools Odogunyan
• Elepe Senior High School
• Goodswill Secondary School
• Goshen International School
• Government College Ikorodu
• Government Technical College
• Homat group of schools
• Ipakodo Grammar School
• Ikorodu Grammar School
• Ikorodu High School
• Lagos State Polytechnic Ikorodu.
• Lagos State Civil Service Model College, Igbogbo
• Livingstone College, Ikorodu
• Odogunyan Secondary School, Odogunyan, Ikorodu
• Oreyo Senior Grammar School
• Oriwu Senior Model College
• Royal Le Hope International School
• Sagab college, solomade Ikorodu
• Seatos Schools, Ikorodu
• Shams-El Deen Grammar School
• Stars International College, Ikorodu
• The Laurel Hall College, Ikorodu.
• The Saints International School, Isawo, Ikorodu
• Tindip schools
• United High School
• Yewa Grammar School, Aga-Ikorodu
• Top-ville college, Isawo, Ikorodu.
• Zumuratul islamiyyah senior grammar school

Wesẹ̀dotẹn Ahọluigba Ikorodu tọn tọn

Wesẹ̀dotẹn ahọlu tọn he hùndonuvò na wehọmẹvi lẹ, mẹplọntọ lẹ, dodinnanubasitọ lẹ po mẹdepope he yinwanna linlinwe lẹ po nudọnamẹ depope yẹ jlo lẹ hihia po susu lẹ wẹ tin to finẹ.

• Ikorodu Town hall library, e tin to aliho T.O.S Benson tọn ji.
• Laspotech library.

Nọtẹn Ayidedai tọn lẹ

• Cradoo Lake Waterfront to Ipakodo po Ibeshe po
• Egbin Thermal Station to Egbin, zomọ̀ he nọ yi yozo do wleawuna miyọ́n lẹtliki tọn he kló hugan to Aflika [nọtẹn jọun Lagos Independent Power Project tọn].
• Ijede Warm Springs
• Ikorodu Lighter Port Terminal to lpakodo
• Iledi Oshugbo Abalaiye Ikorodu: zungbó numẹsẹn lẹ tọn fie Ahọlu Ikorodu tọn lẹ nọ yin zize do ofin ji te.
• Lagos State Polytechnic, Odogunyan, Ikorodu
• Họ̀nmẹ Ayangburen Ikorodu tọn lọ tọn.
• Ladio-họsá Voice of Nigeria (VON) tọn to Ikorodu

Nọtẹn gbonu tọn he ṣáká dopọ hẹ ẹ lẹ

• Ikorodu Local Government