Taitanik
|
This article is written in Gun (Gungbe) |
Taitanik (Glẹnsigbe: Titanic) yin tọjihun daho yovo Glẹnsi lẹ tọn de he siọ do ohù Atlántíkì tọn mẹ to azán fọtọ̀ntọ, osun ẹnẹtọ, owhè 1912 tọn to whenue e gba do osin-agò dé go to ohù ṣẹnṣẹn to whenuena e to gbejizọnlin titan etọn ji sọn ayimatẹn Southampton tọn yí ayimatẹn New York tọn ji. To gbẹtọ sọha di 2,224 he tin to tọjihun lọ mẹ lẹ, gbẹtọ hugan 1,500 wẹ kú, ehe wẹ zọn bọ gbẹtọ sọha he kú lẹ do yin dehe sù hugan to tọjihun dopo gbigba whenu. Nujijọ ehe dọn ayidonugo gbẹtọ lẹ tọn do eji bọ yé yí nujijọ ehe do basi yẹdide susu podọ yé basi sinimọ̀tò etọn na gbẹtọ lẹ nido pọn. Taitanik wẹ yin tọjihun he klo hugan he to otọ̀ji to whelọnu, e sọ yin tọjihun awetọ to tọjihun atọ̀n he klo hugan to whelọnu lẹ mẹ. Taitanik yin gbigbá gbọn azọ́nwhe Harland po Wolff Shipyard he tin to Belfast po tọn.Thomas Andrews wẹ yin ogán he nọ deanana tọjihun gbigbá to azónwhe lọ to whelọnu. dawe ehe lọsu ku to nujijọ lọ whenu. Nukọntọ Edward Smith he paṣẹ na tọjihun kuntọ lẹ to azan lọ gbe lọsu siọ po tọjihun lọ po. Tọjihun Taitanik tọn lọ bẹ delẹ to adọkunnọ whenẹnu tọn lẹ hẹn podọ susu to mẹhe to tẹnsẹ sọn otò Great Britain, Ireland podọ fidevo lẹ to yovo yigba ji nado bẹ́ ogbẹ̀ yọyọ devo to otò United State tọn mẹ. Taitanik klo sọmọ bọ tẹnmẹ akuẹnọ lẹ tọn gbọnvo na wamọnọ lẹ tọn. To awà akuẹnọ lẹ tọn ji, gbẹdunú susu wẹ yin babasi do emẹ taidi; fie ye nọ lẹawu te, fie ye nọ hia owé te, fie ye nọ dunu te po onú mọmọ lẹ po. Taitanik yin tọjihun dé he tindo hihọ susu bọ osin ma sọgan gbọn fide do biọ e mẹ. Tọjihun flinflin kande-atọ́n-nukunatọ̀n (48) lẹ wẹ é nọ bẹ hẹn nado whlẹn gbẹtọ lẹ to whenuena nugbajẹmẹji ajiji tọn jọ. Sigba to azan lọ ji, tọjihun flinflin ko (20) kẹdẹ wẹ e bẹ hẹn. tojihun lọ lẹ sọgan penugo nado bẹ́ gbẹtọ sọha 1,178 he yin odá na gbẹtọ sọha 2,224 he tin to Taitanik lọ mẹ to azan lọ gbe.
Lehe nujijọ lọ jọ gbọn[jlado | jla asisado]
To whenue tọjihun Taitanik tọ́n sọn ayimatẹn Southampton tọn to azán aotọ, Lidosun, 1912 godo, e glin do ayimatẹn Cherbourg tọn to otò Flans tọn mẹ, enẹgodo e sọ glin do Queenstown to Otò Ireland tọn mẹ whẹpo e do bẹ gbejizọnlin etọn nado yì New York, ṣigba to azán wiẹnẹtọ, Libọsun, owhè 1912 tọn to whenuena e to gbejizọnlin ji wẹ to ajiji mẹ e gba do osin agò dé he tin to ohu ṣẹnṣẹn go,to ogàn wiawe po nukunwhiwhe ko (11:40) to ozán gbodo awè mẹ. Osin jẹ wiwọ biọ tọjihun lọ mẹ ji to afọdopolọji. Yọpọvu lẹ po yọnnu lẹ po wẹ yé bẹ́ do tọjihun flinflin lọ lẹ mẹ jẹnukọn, na nuhe osẹ́n lọ dọ niyẹn. To ogàn awè e lan nukunwhiwhe ko mẹ (2:20am), Taitanik wẹn do awè whenue gbẹtọ susu lẹ gbẹ tin to e mẹ, bo sọ siọ to ganhiho awè gblamẹ. Gbẹtọ sọha 710 wẹ yin whinwhlẹn to nujijọ lọ whenu to whenuena tọjihun daho devo wá bẹ́ mẹhe lùntọ́n lẹ godo.