Mary Slessor
Mary Mitchell Slessor (azán awetọ Awèwèsun owhe 1848 jẹ azán wiatọntọ́ Alunlunsun owhe 1915) yin wẹndagbe latọ dé sọn otò Scotland tọn mẹ he yin dide hlan oto Naijilia tọn mẹ. To Naijilia, Slessor plọn ogbe Efik tọn, he yin dopo to ogbe voovo he nọ yin didó to Otò Naijilia tọn mẹ, bo sọ jẹ nuplọn gbẹtọ lẹ ji. Na nukunnumọjẹnumẹ to ogbe lẹdo lọ mẹ tọn wutu podo nujikudonọ yìnyín etọn tọn wutu, Slessor yin jidedégo bo so yin alọkẹyi to lẹdo lọ mẹ, ehe na ẹn dotẹnmẹ nado lá wẹndagbe Klisti tọn mọdopolọ wẹ é sọ dín jlọjẹ yọnnu lẹ tọn podọ hihọ na yọpọvu lẹdo lọ mẹ tọn lẹ. E sọ yin yinyọnẹn taun na alọhẹndotena àṣà ahoho flinflin huhu tọn to Okoyong, he yin lẹdo dé to Ayimatẹn Cross River tọn to Naijilia.
Bẹjẹeji gbẹzan etọn tọn
[jlado | jla asisado]Mary Slessor yin jiji to azan awetọ Awèwèsun owhe 1848 to Gilcomston, Aberdeen, Scotland sọn whẹndo wamọnọ tọn dẹ mẹ, he ma tlẹ sọgan penugo nado sẹ́ yé do wehọmẹ. E wọ wẹ ovi awetọ to ovi ṣianwe he Robert po Mary po ji lẹ mẹ. Otọ́ etọn he tlọn Buchan yin afọpa Jladadotọ dé. Onọ̀ etọn yin jiji to Oldmeldrum, Aberdeenshire bo sọ yin yọnnu yisenọ sinsiẹn dé. To owhe 1859, whẹndo lọ sẹtẹn yi Dundee nado yi dín azọn. Robert Slessor yin ahànnumunọ he ma penugo nado zindonukọn to afọpa jijlado sìn àjọ etọn mẹ bowa yi to azọn wa to núlitẹn dé. Onọ etọn he yin avọ̀lọ̀ntọ lọsu yi wazọn to núlitẹn dopolọ. To whenuena Mary do owhe widopo, e jẹ azọ́n whenu gli tọn waji to núlitẹn Baxter Brothers' Mill, he dohia dọ é na nọ má azan dopo dó Awe nado nọ yi wehọmẹ he azọnwhe lọ doai to afọnnu bo sọ zan whenu he po nado wazọn to azọnwhe lọ. Mary sìn otọ́ podo nọvisunnu awe he e tindo po kú gbọn azọ̀n he nọ yin pneumonia dali, bosọ jo Mary, onọ̀ etọn po nọviyọnnu etọn Awe po dó. To whenue é dó owhe wiẹnẹ, Mary ko lẹzun okàn-lọ̀ntọ́ he yọn azọn taun. E nọ wazọn sọn gàn ṣidopo afọnnu tọn jẹ gàn ṣidopo whejayi.Onọ etọn yin yisenọ de he nọ hia wema Missionary Record he ṣọṣi United Presbyterian Church he ko yin didiọ do (United Free Church of Scotland) nọ zinjẹgbonu to sunmẹsunmẹ he nọ basi hodọnamẹ gando hudo lẹ podo nuwiwa sinsẹnzọn tọn lẹ po tọn.
Azọ́n sinsẹnzọ́n etọn tọn
[jlado | jla asisado]To godo mẹ, Slessor kanwe hlan ṣọṣi United Presbyterian Church's Foreign Mission Board. Whenue e yi oplọn lẹ godo to Edinburgh, e bẹ gbejizọnlin po dopo to hẹnnumẹ etọn Robert Mitchell Beedie po. Yé omẹ awelẹ tindó onọ daho dopolọ, yé sọ jẹ fihe yé jeyi to wheyihọ Aflika tọn to osun dopo godo. Slessor tindó owhe koatọnnukunatọn (28) to whenuena e yin sisẹdo whla tintan hlan agbegbe Calabar tọn to aigba omẹ Efik lẹ tọn ji. Yé na ẹn avase gándo numẹsẹn yetọn to wheyihọ Aflika tọn waji he gando yọnnu lẹ sìn ahoho jiji go. Slessor nọ họngbo yẹwhenọ tọn lẹ mẹ na owhe atọ̀n, bọ to azọ́n wa to gbètato lẹ mẹ. E jlo nado wazọn biọ Calabar sin tohomẹ, ṣigba e bẹ azọ̀n ova tọn, bo sọ lẹkọ dó otò Scotland tọn mẹ nado dín pọngbọ. E lẹkọ dó Dundee to owhe 1879. To osùn fọtọnnukundopo godo, Slessor lẹkọ dó Calabar. Slessor nọ sẹ́ dehe su hugan to azọ́n-kuẹ etọn mẹ hlan onọ̀ etọn po nọviyọnnu etọn lẹ po to Scotland, ehe zọn bọ e plọn nado nọ du núdùdù he tin to lẹdo lọ mẹ lẹ. Nuhahun he Slessor pehẹ lẹ taidi jọja wẹndagbe latọ dé wẹ wehọmẹ mayi tovi lẹ tọn, podọ gbẹtọ yido sanvọ̀ to whenuena gbètato- gan dé kú godo, he ye yise dọ devi lẹ dóna plann ẹn dó yi ogbẹ devo mẹ. To owhe atọ̀n godo, Slessor lẹkọ dó Scotland na whẹho madogan tọn. E yí owhe atọ̀n he e zan to Scotland do penukundo onọ̀ po nọvi yọnnu etọn he ko to azọ̀n jẹ po go. To ehe godo, Slessor lẹkọ dó agbegbe he sọ dẹn dó Calabar.E whlẹ́n kanweko susu ahoho lẹ tọn sọn ogbé mẹ, fie ye ko yin jijodo nado nọ huvẹ kaka do kú kavi yin dudu gbọn kanlin ylankan lẹ dali. E gọalọ nado hẹnazọ̀ngbọna awutu nọ lẹ podọ e sọ doalọte ná aṣa he nọ biọ dọ mẹde dona nu nudido nado yọnẹn eyin mẹlọ ko jẹ osẹ́n mẹ kavi e ma yin mọ. Taidi wẹndagbe latọ dé, Slessor yi akọta devo lẹ mẹ, bosọ lá oho Jesu Klisti tọn. To sinsẹnzọ́n atọntọ́ etọn to Calabar whenu, Slessor se owẹ̀n dọ onọ̀ etọn po nọviyọnnu etọn po ko kú. To awubla etọn mẹ, e kàn ohó ehelẹ, Mẹde ma sọ tin he n'sọgan kàn otàn ṣe lẹ hlan ba, Olọn ko sẹpọ mi hugan Blitani, mẹde ma sọ tin he na lẹnnupọn gando goe ba to otò ṣe mẹ. Slessor wẹ nọgodona nupinplọntẹn Hope Waddell Training Institute to Calabar, he mọ plọn anazọ́n Efik nù lẹ. Danuwiwa dó ahoho ma nọte dó Calabar ṣo,e sọ dlẹnkan yi lẹdo de he nọ yin Arochukwu to wheyihọ Calabar tọn.
Okú etọn
[jlado | jla asisado]Na owhe kande he gbọngodo to gbẹzan etọn mẹ, Slessor jẹ azọ̀n ova tọn debọdodego tọn he e bẹ to Calabar. Mahopọnna ninọmẹ lọ e zindonukọn to sinsẹnzọn etọn to Calabar mẹ. Sigba ova lọ wá hẹn gbọjọ dogọ bọ e ma sọgan zinzọnlin aliho gaa tọn ba, ṣigba yé nọ zee do kẹkẹ mẹ sọn fide jẹ fidevo. To bíbẹ Alunlunsun owhe 1915 tọn, whenue e tin to azọnwhe etọn to fie sẹpọ Use Ikot Oku,E jẹ ova sinsiẹn de. Slessor ku to azan wiatọntọ́ Alunlunsun owhe 1915.