Igboho

Sọn Wikipedia

Oyo Igboho yin Lẹdo daho dé he tin to Ayimatẹn Oyo tọn mẹ to Otogbo Naijilia tọn mẹ. Eyin tatọ-gantẹnmẹ na Gandudu Dókọtọn Orelope tọn. Gbẹtọ diblayi 200,000 wẹ nọnọ finẹ.

Otò ehe dó Azọnwhe wekanhlanmẹ tọn de po Azọnwhe gbezedojẹhọnmẹ tọn dé po yédọ Azọnwhe Ladio tọn.

Whenuho he gando otò ehe go lẹ[jlado | jla asisado]

Igbohoto ehe yin didoai gbọn Alaafin Eguguojo dali, bọ e yi dó basi tatọ-tẹnnọ Ahọluduta ọyọ tọn to Owhe kanweko fọntọnnukundopotọ whenu to whenuena Kẹntọ yé tọn he yin Nupe lẹ tọnawhan yé bo yan yé sọn Oyo-Ile he yin tatọ-tẹnnọto yetọn whelọnu tọn. Ado sinsiẹn he lẹdo Igboho zọn bọ Kẹntọ lọ lẹ ma penugo nado yi aigba lọ sọn ye sí.

Mọdopolọ, Igboho wẹ gbẹ to tatọ-tẹnnọto yin na Óyo kakajẹ whenue Alaafin Eguguojo wa kú to Ahọlu ẹnẹ devo he sọ du lẹ ku ga. Enẹgodo, Abipa wa vọ Oyo-Ile gọyi sọn Nupe lẹ si.

Ahọlu voovo ẹnẹ wẹ dù to Igboho, bọ to whenuena yé ku, yé mẹ po wẹ sọ yin didi dó Igbo Ọba he to apana First Baptist Church, Obaago. Otogan Igboho tọn wẹ nọ penukundo bo nọ deanana Nuwiwa he nọyi to Igbo Ọba lẹ mẹ.

Igboho yin otò dé he tindo Jijọho bo sọ yin otò dé he dó owanyi gbẹtọ tọn. Kọmẹ wunmẹwunmẹ wẹ tin to Igboho, to ye mẹ wẹ: Igbope Baale, Modeeke-Ònà Onibode, Booni-Ibabooni, Iyeye-Baale, Ago-Igi Isubu, Okegboho -Onigboho, Jakuta, Waala, Idi elegba, po Akitipa tin to kọmẹ he tin to Igboho mẹ lẹ mẹ.

Otò lọ dó Otohọ dé he yé gba do Owode, esọ do Azọnwhe Ladio tọn de he Emeritus Professor Dibu Ojerinde doai dó Owode dopolọ to finẹ. Amọ Malehọ yetọn tintan tin to Modeeke, mọdopolọ sinsẹnhọ yisenọ lẹ tọn tintan wẹ yin First Baptist Church, he to Obaago Igboho. (Ye doe ia to 1992) Rev. Dr. S. A. Adeniran wẹ sọ yin sinsẹngan yé tọn tintan. Otò lọ Igboho yin otò dé he yin yinyọnẹn ganji to Togbo lọ mẹ podọ to Togodo ga na weyọnẹntọ daho Professor of tests and measurements wa sọn otò ehe mẹ wutu.

Ninọmẹ aigba otò lọ tọn po ajọwiwa etọn po.[jlado | jla asisado]

Sinsẹn[jlado | jla asisado]

Otò Ìgbòho tọn taidi otò devo lẹ, bo tindo mẹhe yin Malenu lẹ, Klistiani lẹ po Vodun Sẹntọ lẹ po.

Gbejizọnlin zinzin[jlado | jla asisado]

Igboho do dogbo hẹ otò he lẹdo e lẹ, enẹ zọn bọ eyọn basi nadó gbọn Igboho yi Ilọrin gbọn aliho ji gbọn oto Igbope tọn mẹ, mọdopolọ aliho gbọn finẹ yi Igbeti Kishi, Ogbooro, Sepeteri po Baruten he yin Aimatẹn Kwara po mẹ.

Tovi nukundeji lẹ po tomẹnu lẹ po[jlado | jla asisado]

  • Emeritus Professor Dibu Ojerinde, First Professor of Tests and Measurements in Nigeria and Africa as well as Former CEO, NECO and JAMB
  • [HRM.Oba Abdulrasheed Adetoyese,Jayeola Anukulapo 3.]The Ina Onibode Of Igboho land.
  • Engr.Abdulrauf Aderemi Olaniyan. The Deputy Governor Oyo State.
  • Rev. Gbade Alabi, Chairman, CBC, Lekki, Lagos
  • Dr. Adesiji Gbade-Alabi, U. S
  • Eng. Adesola Adesope, U. S
  • Dr. Seun Ojerinde, renowned Cybersecurity lecturer, FUT Minna
  • Adelowo Adesola
  • Braigaider General Tunji Ojerinde
  • Mr. Gbade Adesola, Registrar, Federal School of Survey, Oyo.
  • Hon.Olumide Ojerunde., Member House if assembly.
  • Dayo Odewo, Founder Solat, Ikeja, an award winner with Huawei
  • Otunba Moses Alake Adeyemo, Most loyal deputy Governor for 8 years. 2011-2019
  • Hon. Micheal Okunlade, former member, Òyó state house of assembly.
  • Hon. Samuel Okunlade (Ododo), Longest serving caretaker chairman
  • Dn. E. A. O Adeola, renowned Principal retired *Prince Joel Oyeyiola, former SUG Leader at Ago-Iwoye, Political and Human Rights activist
  • HRH, Oba John Bolarinwa Oyetola II, Onigboho of Igboho
  • Hon.Abdul-Lateef Ayawo Member Oyo State House of Assembly
  • Mr. Ayoade Jubril Ajibade
  • Sunday Igboho Yoruba right activist

Fihe jẹ hẹ ayidonugo lẹ po fihe yé sọgan mo otàn lẹ te po[jlado | jla asisado]

  • Igbo Oba, where four Alaafins were buried, behind First Baptist Church, Obaago Area, *First Baptist Church Igboho, First Church in the town, mother of Okegboho Baptist Church, Zion Baptist Church, Baptist Church, Igbope, C & S Ònà Iwamimo among others.
  • Wema Bank, Igboho
  • Irepo Grammar School, founded in the 1960s, first Secondary School in the Old Irepo Local Government.
  • Igboho-More Community Grammar School *Baptist Central School
  • Central Mosque, Igboho First Central mosque built.
  • Ahlu sunnah central mosque, first Ahlu Sunnah central mosque Ago-molaba Igboho *Igboho Town Hall, located in Owode
  • Gravity FM, 88.1, Owode, Igboho
  • Alepata Palace, Obaago, Igboho
  • Oba Ona Onibode Palace where 4 Alafin ruled Oyo Empire from.
  • Onigboho palace okegboho, Igboho
  • C&S, Ònà Iwa Mimo, Temple, Igboho
  • Orioke Adeola, Oke-loko, Igboho
  • Oorelope Central Mosque, Owode Igboho
  • White House
  • Osanta Microfinance Bank, Oke-Afin, Igboho
  • Doyin Hotel, Akitipa, Igboho
  • Riverside Hotel, Booni, Igboho
  • Adeniyi Hospital, Igbope, Igboho
  • Owode Market
  • Kara Market

Alọdlẹndonu Lẹ[jlado | jla asisado]