Naguji
Naguji yin ahọlu Kano tọn sọn owhe 1194 jẹ 1247 tọn mẹ. E yin visunu Yusa po Yankuma (kavi Muntaras) po tọn.
Mẹhe duahọlu to ewọ godo lẹ
[jlado | jla asisado]Gujua (Gujjua), he yin visunnu Gijimasu tọn wẹ jẹ otẹn Gijimasu tọn mẹ.
Otàn gbẹzan etọn tọn to owe otàn nugbo Kano tọn mẹ
[jlado | jla asisado]Ehe wẹ otàn gbẹzan tọn Naguji sọn Palmer's 1908 tọn lẹdogbedevomẹ glẹnsigbe mẹ tọn na Kano Chronicle. Sarki ṣidopotọ wẹ yin Naguji. Oyin onọ etọn tọn wẹ Yankuma kavi Muntáras. E yin alọtlutọ, ṣigba e sọ yin danuwatọ de, sọn Kura jẹ Tsangaya e hẹn nugble to togbo lọ mẹ, bo gbidikọna omẹ̀ lọ lẹ egblemaku nado hodo e. E dosla lẹdo Basema na owhe awe nado funawhàn hẹ Santolo, amọ e ṣiawhàn bo lẹkọ do Kano. E mọ bọ boṣiọ sẹntọ he to finẹ lẹ ko to ayiha kan nado de e sọn ahọlu zinpo ji; bọ e gblewhẹ do ye, bo de nukọntọ yetọn lẹ sẹ, Samagi, visunu Mazadau tọn, Dorini visunu Bugazau tọn, Burtsar Gānguta visunu Tsoron Maje tọn, po Buzuzu visunu Jandodo tọn po. To whenuna ye kú, mẹhe pò lẹ dọmọ “mi jlo na hodo we, hiẹ Sarki, na mi to dandanu glọ nado wamọ wutu.” Sarki lọ dọ na ye dọmọ, “eyin mi jlo na hodo mi, mi do aṣli yẹwhe mitọn lẹ tọn hia mi.” Yé sọ gblọn dọmọ, “miwlẹ ma na do aṣli yẹwhe mitọn lẹ tọn hia we.” Enẹwutu e saya na ye. Naguji wẹ yin ahọlu tintan he yí takuẹ aigba tọn mado ṣinatọn jinukun lẹ tọn to whédotatọ lẹpo si. E dugan do aigba Kano tọn lẹpo ji bo whlẹ Santolo he nọ godo na ẹn lọ. E dugan na owhe kandefọtọn to owe otannugbo Kano tọn mẹ.