Elisabeth Ekoué Pognon/guw-bj
|
Cet article est écrit en Gun (Bénin) |
Elisabeth Ékoué pógnon (nyi jiji to oxwe 1937) nyí hwɛdatɔ tintan xe nyí nyɔ́nu to Otogbo Benɛ tɔn mɛ. Éwɔ wɛ sɔ nyí nyɔ́nu tintan xe byɔ́ ogbɛ hwɛdatɔ ɖaxo Benɛ tɔn lɛ mɛ kpóɖɔ ga é sɔ nyí nyɔ́nu tintan xe nyí ɖiɖé gbɔn ovo bibla dali nádó nyí ɖiɖé tayiɖi Ogán kpéte hwɛdóxwe ɖaxo húgǎn Benɛ tɔn.
Bɛjɛeji gbɛzǎn étɔn tɔn
[jlado | jla asisado]Nyǐkɔ xe énɔ nyí hwɛkpó dó yi asuxwe wɛ Elisabeth Kayissan Ékoué. Asu étɔn wɛ nɔ nyí pógnon. Yé ji to 1937. Éyi wexɔmɛ ɖaxo to Lomé, Togo kpó Dakar kpó to Senegal. Éyi Gbeɖéwema B.Sc étɔn to Wexɔmɛ Alavɔ Poitiers tɔn to France dó hwɛɖiɖɔ ji. Énɛgodo éyi Gbeɖéwema ɖàxo Masters tɔn to hwɛdidamɛ to Wexɔmɛ Alavɔ Panthéon-Assas to paris to 1962.
Azɔn étɔn
[jlado | jla asisado]To 1965, pógnon kɔnawudókpɔ́ xɛ hwɛɖɔxɔsa ɖaxo Benɛ, éxe wɛ zɔn bɔ é dó nyí nyɔ́nu tintan xe nyí hwɛdatɔ ɖé to Benɛ. To hwenuena é ko wazɔn to hwɛɖɔxɔsa kpɛvi kpɛvi lɛ godo, ésɔ wa lɛzun Oganɖaxo hwɛɖɔxɔsa xe tin to Kutɔnu tɔn, énɛgodo sɔ wazɔn to hwɛɖɔxɔsa mayigbe-na-hwɛ-xe miɖà námi tɔn. kpóɖɔ ga to hwɛɖɔxɔsa xe klo húgǎn to Benɛ mɛ tɔn, éxe wɛ náɛ lɛblanu-lɔkɛyi lɔ nádó nyí nyɔ́nu tintan xe tin to yé mɛ. To 1993, yé ɖé tayiɖi nyɔ́nu tintan xe ná nyí hwɛdatɔ to hwɛɖɔxɔsa ɖaxo yɔ́yɔ́ xe yé gba dó Benɛ mɛ. Énɛgodo ényi ɖiɖé gbɔn ogbɛ étɔn lɛ dali nádó nyí Ogan kpéte ná yé, éwɔ sɔ wɛ nɔ otɛn énɛ lɔ mɛ kaka jɛ 1998 hwɛkpó dó joe ná Conceptia Dénis Ouinsou. Todin, é ko jo azɔn hwɛdida tɔn dó.
kpɔn fi dógɔ
[jlado | jla asisado]nyɔnu Tintan xe nyí hwɛyidótɔ to ayihɔ́n lɔ blebu mɛ.