Apọsteli Paulu
| Sunnu kavi yọnnu | sunnu  |
|---|---|
| Otò he mẹ e wá sọn | Ancient Rome |
| Name in native language | Παῦλος, שאול |
| Birth name | שאול התרסי, Saulus Tarsensis |
| Yinkọ | Saul, Paulus |
| Roman praenomen | Paullus |
| Roman nomen gentilicium | unknown value |
| Nickname | Apostle of the Gentiles, Apostoła Narodów |
| Jijizan | 5 CE |
| Fie e yin jiji te | Tarsus |
| Okúzán | 66 CE |
| Place of death | Rome |
| Manner of death | capital punishment |
| Cause of death | decapitation |
| Gens | unknown value |
| Writing language | Classical Greek |
| Position held | apostle |
| Student | Lydia of Thyatira |
| Student of | Gamaliel |
| Lifestyle | mysticism |
| Religion or worldview | Pharisees, Christianity |
| Canonization status | canonized saint, hieromartyr |
| Feast day | July 12, February 10, January 25, November 18 |
| Medical condition | epilepsy |
| Notable work | Pauline epistles |
| Influenced by | Gamaliel, Jesu |
| Significant event | conversion of Paul the Apostle, Incident at Antioch |
| Time period | High Roman Empire |
| Copyright status as a creator | copyrights on works have expired |
Apọsteli Paulu (kavi Pọọlù) lọ yin yinyọnẹn di Saul Tasu tọn podọ todin di mẹwiwe St Paul. (2BC-67) E yin Juu Lomu mẹsiah wekantọ po Rabbi po. E yin mẹhe diọzun Klistiani he yise bo sọ kan wiatọn to owe Biblu tọn lẹ mẹ he ye ylọdọ Apọsteli Pọọlu tọn. Ye yin wekanhlanmẹ hlan agun lẹ po Klistiani lẹ po. E kan owe ehelẹ nado na tuli ye, podọ nado gọalọna yé nado mọnukunjẹ nuplọnmẹ Klisti tọn lẹ podọ nado gọalọna yé nado zan ogbẹzan Klistiani tọn.
Bẹjẹeji gbẹzan etọn tọn
[jlado | jla asisado]Pọọlù sìn yinkọ to dowhenu wẹ Sọọlu, e ma yin dopo lọ hẹ Ahọlu Sọọlu sọn owe Samuẹli tọn to alẹnu hoho mẹ tọn gba. E whẹn taidi mẹhe plọn osẹn Júù tọn aliho he mẹ Glẹkinu lẹ nọ yihodohogò dó. Ye dọho gando Sọọlu go tintan to Biblu mẹ sẹpọ vivọnu owalọ weta ṣianwetọ mẹ. Afọdide Klistiani lẹ tọn zindonukọn to fọnsọnku po Olọnmẹ yiyi Jésù tọn po godo. Pọọlù jẹagọdo dó aliho ehe go sinsiẹn. Ejaya nado to pinpọn lehe mẹwiwe Stephen yin zannu dlan do di hodotọ Jesu tọn tintan he yin huhu di kunudetọ etọn to whenuena hodidọ de he doadi na whẹdọtẹn Júù lẹ tọn he to azọ́n wa na Ahọluduta Lomu tọn gọalọ nado wle bo hu Klistiani susu lẹ to Islẹli po otò he sọ sẹpọ ẹ lẹ po mẹ. To godo mẹ Sọọlu yin didohlan otò Damasku tọn mẹ nado wle Klistiani he to finẹ lẹ nado saya na yé. To aliho ji Jiwheyẹwhe gbọn angẹli ji jẹte sọn Olọnmẹ bo dọho hlan Sọọlu, Biblu dọ nuhe jọ na mí dọmọ: to Gbejizọnlin etọn whenu sọọlu sẹpọ Damasku to ajijimẹ miòn sọn olọnmẹ bo ta lẹdo e, e họ jayi. Enẹgodo e se ogbe he dọho hlan ẹn sọ: sọọlu sọọlu wẹ ogbè lọ dọ, Etẹwutu wẹ a to homẹkẹndo mi? Hiẹ mẹnu wẹ klunọ? wẹ Sọọlu kanse, yẹn Jésù wẹ e gblọn mẹhe a to homẹkẹndo. fọn todin bo yí todaho lọ mẹ finẹ wẹ ye nadọ nuhe a na wa nawe. Mẹhe to Gbejizọnlin hẹẹ lẹ bọ abọẹ na ye ma sọgan dọho, ye se ogbe ṣigba ye ma mọ mẹdepope Sọọlu fọn sọn kọmẹ, e hun nukun etọn ṣigba e ma mọnnu enẹwutu ye hẹn alọ naẹn bo plẹn yi Damasku.E ma du kavi nu nudepope.
Sọọlu lẹzun Pọọlù
[jlado | jla asisado]Whenue Sọọlu jẹ Damasku ye planẹ yi ananiasi he yin dopo to Devi Jesu tọn lẹ mẹ finẹ wẹ e mọ nukunnu te bo sọ yin bibatizi di Klistiani. Pọọlù zan owhe atọn he bọdego do to owewiwe Júù lẹ tọn plọn dogọ nado din zẹẹmẹ na oplọn Klisti tọn lẹ. numimọ etọn diọ pọndohlan etọn gando Klistiani lẹ go mlẹnmlẹn, to Owalọ lẹ 13:9 ye jẹ yiylọ dọ Pọọlù ji ehe yin lẹdogbedevomẹ Heleni tọn na Sọọlu. E yi oyọnẹn bẹjẹji tọn etọn dó Basi zẹẹmẹ yise etọn yọyọ tọn na mẹdevo lẹ podọ nado dọho po gbẹtọ he tindo yise devo lẹ po. e zin gbejizọnlin lẹdo Lomu pe bo to nu plọn mẹlẹ gando Klisti go bo kan lẹta hlan agun he e doai lẹ. Wekanhlanmẹ lọ lẹ bẹ ada nujọnu nuplọnmẹ Klistiani tọn hẹn bo ko lẹzun apa de alẹnu yọyọ tọn to Biblu mẹ he tin to ṣenṣẹn na Owalọ po wẹndagbe lẹ po, mẹde ma yònẹn vlavo Pọọlù lọsu wẹ kàn owe lọ kavi mẹde wẹ kàn ẹn na ẹn. Ada wekanhlanmẹ tọn etọn lẹ nọ yin hihia to Mass di awetọ to nuhihia awe he jẹnukọn na wẹndagbe. Dile Biblu ma tlẹ dọ le he Pọọlù ku gbọn eyin didọ dọ Pọọlù yin huhu gbọn Ahọlu Nero dali to Lomu to 67AD jẹnukọnna whemitọnnu. E dó jlọjẹ tovi yinyin tọn he zẹẹmẹdó dọ e sọgan yin huhu gbọn ta sánná po ohi po dali kakati nado yin whiwhe donugo.