Oluyemi Adeniji

Afọzedaitọ Oluyemi Adeniji (he yin jiji to 22 Liyasun 1934 bo kú to 27 Abọ̀húsun 2017 to London) tọn lẹ yin tonudọtọ po tonudọtọ nukundeji Nigeria tọn de po he yin afọzedaitọ vonọtaun wekantọ paa lọ tọn po azọ́ndenamẹ Plidopọ Akọta lẹ tọn po to Sierra Leone (UNAMSIL) sọn 19 Abọ̀húsun 1999 jẹ 16 Liyasun 2003. To godo mẹ, e yin agbagogán whẹho tògodo tọn Nigeria tọn de sọn Liyasun 2003 jẹ Ayidosun 2006, podọ to enẹgodo e nọ penukundo whẹho homẹ tọn lẹ go sọn 21 Ayidosun 2006 jẹ Nuwhàsun 2007.

Agbasazọ́n tonudidọ tọn

Adeniji tindo gbedewema wehọmẹ alavọ tọn de to Whenuho mẹ. E kọnawudopọ hẹ sinsẹ̀nzọn tògodo tọn na Nigeria to Liyasun 1960. E wà sinsẹ̀nzọn to otò devo lẹ mẹ podọ to sinsẹ̀nhọ Nigeria tọn lẹ mẹ to Washington, D.C., Freetown, Sierra Leone, po Accra, Ghana po.

E yí gbọjẹ whenu gaa tọn sọn sinsẹ̀nzọnwiwa mẹ to 1991 to whenuena e ko wà sinsẹ̀nzọn taidi mẹhe nọ penukundo whẹho tògodo tọn lẹ go godo. Na owhe atọ́n, ewọ wẹ afọzedaitọ Nigeria tọn lẹ yì France. Adeniji wẹ yin wekantọ Plidopọ Akọta lẹ tọn he nọ penukundo azọ́ndenamẹ Plidopọ Akọta lẹ tọn go to Central African Republic (MINURCA). Azọ́ndenamẹ lọ wẹ nado wleawuna hihọ́ to Bangui podọ nado hẹnalọdotena vòbibla po vòbibla togán lẹ tọn po he yin bibasi to 1998 podọ to 1999. Enẹgodo, e yin dide taidi afọzedaitọ vonọtaun wekantọ Plidopọ Akọta lẹ tọn na Sierra Leone podọ nukọntọ azọ́ndenamẹ Plidopọ Akọta lẹ tọn to Sierra Leone (UNAMSIL).

Agbasazọ́n sọgodo tọn

Adeniji yin dide taidi agbagogán whẹho tògodo tọn lẹ tọn to Liyasun 2003.

Bẹsọn bẹjẹeji Whejisun 2008 tọn, Adeniji dedo Kenya po hunyanhunyan tonudidọ otò enẹ tọn po, to yìyì taidi nukọntọ azọ́nwhé he jẹnukọnna ojlẹ lọ tọn, yèdọ Kofi Annan godo. Humọ, e wadevizọn to azọ́ndenamẹ omẹ nukundeji lẹ tọn mẹ to azọ́n IAEA tọn mẹ jẹ 2020 podọ to godo mẹ, Ernesto Zedillo, mẹhe linlin etọn gando Reinforcing the Global Nuclear Order for Peace and Prosperity go yin didetọn to Ayidosun 2008.

Adeniji kú to 27 Abọ̀húsun 2017 to London, he tindo owhe 83.